Τι είναι τα βιολογικά προϊόντα
Πρόκειται για προϊόντα τα οποία παράγονται σύμφωνα με συγκεκριμένες – αυστηρές προδιαγραφές που ορίζονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία που διέπει την παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία βιολογικών προϊόντων. Η τήρηση των προδιαγραφών αυτών, ελέγχεται από εγκεκριμένους Οργανισμούς Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων (π.χ. BIOHELLAS) οι οποίοι επιφορτίζονται με το έργο του ελέγχου και της πιστοποίησης των βιολογικών προϊόντων. Για να φέρει ένα προϊόν ενδείξεις με αναφορά στο βιολογικό τρόπο παραγωγής είναι απαραίτητο να ελέγχεται όλη η διαδικασία παρασκευής του και να πιστοποιείται το τελικό προϊόν από εγκεκριμένο Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης.
Τα προϊόντα τα οποία δύναται να φέρουν ενδείξεις στο βιολογικό τρόπο παραγωγής, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας είναι τα ακόλουθα:
- Ζωντανά ή μη μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα (φρούτα, λαχανικά, μέλι, ενεργειακά φυτά π.χ. ηλίανθος, αυγά, κρέας, ζώντα ζώα κ.ά.)
- Μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα για χρήση ως τρόφιμα (π.χ. ψωμί, μαρμελάδα, μαργαρίνη, τυρί, ελαιόλαδο κ.ά.)
- Ζωοτροφές (σανός, καρπός δημητριακών κ.ά.)
- Φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό (σπόροι σποράς, φυτάρια κ.ά.)
- Προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας
- Φύκια.
Άλλα προϊόντα…
…στα οποία αναφέρεται το Άρθρο 2, Παράγραφος 1, Καν (ΕΕ) 848/2018:
- Μαγιά που χρησιμοποιείται ως τρόφιμο ή ζωοτροφή,
- πατέ, γλυκό καλαμπόκι, αμπελόφυλλα, καρδιές φοινίκων, βλαστοί λυκίσκου και άλλα παρόμοια βρώσιμα μέρη φυτών και προϊόντων που παράγονται από αυτά,
- θαλάσσιο άλας και άλλα άλατα για τρόφιμα και ζωοτροφές,
- κουκούλι μεταξοσκώληκα κατάλληλο για ξετύλιγμα των ινών του,
- φυσικές γόμες και ρητίνες,
- κερί μέλισσας,
- αιθέρια έλαια,
- πώματα από φυσικό φελλό, μη συσσωματωμένα, και χωρίς καμία συνδετική ουσία,
- βαμβάκι, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο,
- μαλλί, μη λαναρισμένο ούτε χτενισμένο,
- ακατέργαστα δέρματα και προβιές που δεν έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία,
- παραδοσιακές φυτικές παρασκευές φυτικής προέλευσης.
Οι κατηγορίες των βιολογικών προϊόντων είναι δύο:
- Προϊόντα Βιολογικής Γεωργίας σε Μετατροπή. Πρόκειται για προϊόντα φυτικής προέλευσης μόνο, τα οποία παράγονται σε αγροτεμάχια «υπό μετατροπή στη βιολογική γεωργία». Στα αγροτεμάχια αυτά, εφαρμόζονται οι αρχές της βιολογικής γεωργίας για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους, διασφαλίζοντας έτσι την απουσία υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στο τελικό προϊόν.
- Προϊόντα Βιολογικής Γεωργίας. Πρόκειται για προϊόντα τα οποία παράγονται αφού το αγροτεμάχιο ή το κοπάδι περάσει το στάδιο μετατροπής το οποίο, στην περίπτωση των φυτικών προϊόντων είναι τουλάχιστον 2 έτη (για καλλιέργειες με ετήσιο βιολογικό κύκλο) ή 3 έτη (για πολυετείς καλλιέργειες), ενώ, στην περίπτωση των ζωικών προϊόντων, το διάστημα αυτό είναι 6 εβδομάδες (αυγά), 10 εβδομάδες (κοτόπουλα) ή 6 μήνες (κρέας, γάλα).
Οι δυο παραπάνω κατηγορίες βιολογικών προϊόντων ισχύουν και στην περίπτωση των μεταποιημένων προϊόντων. Συγκεκριμένα, στην κατηγορία των προϊόντων βιολογικής γεωργίας, ανήκουν τα μεταποιημένα προϊόντα που αποτελούνται από τουλάχιστον 95% συστατικά Βιολογικής Γεωργίας. Τα μεταποιημένα Προϊόντα Βιολογικής Γεωργίας σε Μετατροπή αποτελούνται από ένα συστατικό σε Μετατροπή.
Στα μεταποιημένα βιολογικά προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιούνται πρόσθετα, βοηθητικές ουσίες και συμβατικά συστατικά μόνο εφόσον αυτά επιτρέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία των βιολογικών προϊόντων.
Όσον αφορά τα μεταποιημένα προϊόντα, ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός (ΕΕ)2018/848 προβλέπει την παραγωγή συμβατικών τροφίμων με τη χρήση ορισμένων βιολογικών πρώτων υλών. Σε αυτή την περίπτωση όμως, στον κατάλογο συστατικών του προϊόντος θα πρέπει ξεκάθαρα να φαίνεται ποιο είναι το βιολογικό συστατικό και σε ποιο ποσοστό περιέχεται στο συμβατικό τρόφιμο, ενώ σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ονομαστούν βιολογικά τρόφιμα.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι για προϊόντα και υπηρεσίες (π.χ. καλλυντικά, μαζική εστίαση) που δεν καλύπτονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία που διέπει την παραγωγή και εμπορία βιολογικών προϊόντων, έχουν αναπτυχθεί ιδιωτικά πρότυπα μέσω των οποίων είναι δυνατή η πιστοποίηση των προϊόντων αυτών ως βιολογικά (BIOKOUZINA, Natrue).